TIROIT GUATR UZMANI PROF DR METIN OZATA

 PROF DR METIN OZATA

ENDOKRIN GUATR DIYET ZAYIFLAMA

MEHMET AKMAN SOKAK NO 15 KAT 2

KOSUYOLU KADIKOY ISTANBUL

TEl: (216) 3486519

Fax:(216) 3306902

TIROIT HASTALIKLARI GUATR NODUL HASHIMOTO TANI VE TEDAVISI

TIROID BEZI BOYNUMUZDA BULUNAN KELEBEK ÞEKLÝNDE BÝR ORGANDIR

T4ve T3 hormonlari salgilar

  TIROID NEDIR
Tiroid boynumuzun on tarafinda bulunan  bir  bezimizdir.   Tiroid bezinin gorevi tiroid hormonlarini yani T3 ve T4 uretmek, depolamak ve gerektiginde kana vermek ve metabolizmamizi ayarlamaktir.
      Tiroid bezi  15-20 gram kadar  ve  ceviz buyuklugundedir.  Boynun on tarafinda cildin altinda bulunur ve kelebek seklindedir. Kelebegin kanatlari sag ve sol lob olarak adlandirilirken, bu iki lobu birlestiren ortadaki  kisma   istmus adi verilir. Her lobun uzunlugu  4 cm  ve 1-2 cm enindedir.
      Tiroid bezi adem elmasi denen nefes borusu cikintisinin (girtlak) tam arkasindadir ve yutkunmakla asagi yukari hareket ede



TIROID HORMONLARI
Tiroid bezi gida ve suyla aldigimiz  iyod minerali ile tiroid hormonlari yapar.  Su ve gidalarla alinan iyod bagirsaklardan kana gectikten  tiroid bezine gelir ve tiroid hormonlarinin uretilmesinde kullanilir. Tiroid bezine giren iyod burada tirozin isimli aminoasitle birleserek T3 ve T4 adi verilen tiroid hormonlarinin yapilmasini  saglar. T4 (tiroksin)  hormonun yapisinda dort tane iyod molekulu oldugu icin T4, T3 (tiriiyodotironin)  hormonun yapisinda ise 3 tane iyod molekulu  oldugu icin T3 adi verilmektedir. Tirozin aminoasiti yedigimiz proteinli gidalarla saglanir.   Tiroid hormonlarinin yeteri kadar yapimi icin protein ve iyodun gida ve suyla  vucuda yetecek kadar alinmasi gerekmektedir. Tiroid Bezinde olusan T3 ve T4 hormonlari  daha sonra kan dolasima salinarak vucudun butun organlarina ve hucrelerine  girer ve etkilerini gosterir.

Vucudumuzdaki tum hucreler tiroid hormonlarindan etkilenmektedir.
Bebegin  gelisimi,  buyumesi ve tum metabolizmaolaylarii tiroid hormonlari tarafindan kontrol edilir.  Tiroid hormonlarinin vucudumuzdaki butun  organ veya hucreleri etkiler.  Kalp hizi, kan kolesterol duzeyi, vucut agirligi, kaslarin guclu olmasi, adet duzeni, cilt ve tirnaklar, kemikler, seks organlari, beyin ve psikolojik durum tiroid hormonlarindan etkilenir.
      Tiroid bezinden  iki turlu tiroid hormonu salgilaniri: T4 (%80 oraninda ),  (%20'si) ise  T3 hormonudur.  Hucrelere giren  hormon T3 hormonudur; T4 hormonu hucreye giremez. Bu nedenle T4 hormonu vucudumuzda  ozellikle karacigerde  ve diger organlarimizda  deiyodinaz enzimler (D)  ile T3 hormonuna donusmektedir.  Bu donusumun bozulmasi durumunda T3 yeterince olusamaz ve tiroid hormonlari etkisini gosteremez.      
 T4 ve T3 hormonlari kanda  bazi proteinlere baglanarak dolasirlar. Bu proteinlere baglanan tiroid hormonlarina total T4 ve total T3 adi verilir. Kanda bulunan tiroid hormonlarinin cok azi  ise  hicbir proteine baglanmadan  kanimizda  serbest olarak bulunur ki, bunlara serbest T3 ve serbest T4 hormonlari denir. Serbest T3 ve serbest T4 hormonlari total T3 ve total T4 hormonlariyla  bir denge halinde bulunur ve tiroid bezinin  calisma durumunu (az, cok veya normal calismasini) en iyi yansitan  testler serbest tiroid hormonlaridir.   Bu nedenle total T4 ve T3  tetkikleri yerine serbest T4 ve serbest T3  hormonlarini olcturmek  gerekir.


TSH HORMONU
      Tiroid bezinin calismasi beynimizde   bulunan hipofiz bezi tarafindan kontrol edilir. Hipofiz bezi, TSH adi verilen bir hormon salgilar ve bu hormon kan yoluyla tiroid bezine gelerek   tiroid hormonu yapilmasini saglar.   TSH hormonu tiroid bezinin iyod tutmasini sagladigi gibi tiroid hormonlarinin yapilmasini da saglar.
      Tiroid bezi az hormon salgiladiginda hipofiz bezi TSH salgisini artirarak  tiroid bezinin daha cok hormon uretmesini saglar. Bu nedenle tiroid bezinin az hormon salgiladigi tiroid yetmezliginde (hipotiroidi) kanimizda TSH  hormonu  yuksek,  fakat T3 ve T4 hormonlari dusuk olarak bulunur.
      Tiroid bezi  cok hormon salgilarsa, yani kanimizda T3 ve T4  hormonlari cok artarsa bu defa hipofiz bezinden salgilanan TSH hormonu azalir. Kanimizda T3 ve T4 hormonlari  ne kadar yukselirse TSH  hormonu da o  kadar azalir. Hipertiroidi denilen tiroid bezinin asiri calismasi durumunda kanimizda T3 ve T4 hormonlari yuksek iken TSH hormonu normalin altina iner ve dusuktur.
      Goruldugu  gibi hipofiz bezi kandaki T3 ve T4 hormon duzeyine gore TSH  hormon salgisini azaltip artirmaktadir.
       Hipofiz bezi ise,  beynimizde, hipofiz bezinin uzerinde bulunan hipotalamus organi tarafindan kontrol edilir.  Hipotalamus organi  salgiladigi TRH isimli hormon ile hipofiz bezinden TSH salinisini saglar.
      Bu nedenle  hipotalamus, hipofiz ve tiroid bezi birbirine bagimli olarak calisan ve  birbirlerini kontrol eden 3 bezdir. Tiroid bezini hipofiz bezi kontrol ederken, hipofiz bezini de hipotalamus  kontrol etmektedir. Hipotalamusdan salgilanan TRH hormonu hipofiz bezini etkileyerek buradan TSH hormonu salgilatir. Hipofizden salgilanan  TSH hormonu ise tiroid bezinden tiroid hormonlarinin  yapilmasini ve kana salgilanmasini saglar.

   
Ac kalmak veya diyet yapmak   tiroid hormonlarini azaltir:
     
Toplam kalorideki azalma  T3 hormonunda dusme yapmaktadir. Aclikta ise kortizol hormonunda artma, T3 hormonunda ise azalma olmaktadir.
    Uykusuzluk durumunda da T4 hormonu artarken T3 azalir. Depresyondaki kisilerde de ayni degisiklik gozlenir.
    Alkoliklerde ve karaciger hastalarinda ise T3 ve T4 duserken TSH hormonu normaldir.

Tiroid hormonlari  ve metabolizma
Tiroid hormonlarinin en onemli gorevlerinden birisi bazal metabolizma denilen istirahat halindeyken harcanan kalorileri ayarlamasi ve enerji uretimini saglamasidir.  Boylece vucudumuzun  isisi ayarlanir.   isi olusmasi  aldigimiz oksijenin yakilmasi sirasinda olusur. tiroid bezi vucudumuzu bir soba gibi isitir. Tiroid bezi az calisirsa vucut isisi duser ve usuruz. Bunun tersine cok calisirsa metabolizma hizlanarak kendimizi sicak hissederiz ve sicak yerlerden kacariz.
 Tiroid hormonlarinin kan yaglari uzerine etkisi :
 Tiroid hormonlarinin fazla  salgilanmasi kan yaglarinin yani kolesterol ve trigliserit dedigimiz yaglarin yakilmasini artirarak bunlarin kan duzeylerinde azalma yapar. Tiroid hormonlarinin az salgilandigi durumda (hipotiroidi) metabolizma yavasladigindan kan yaglari fazla yakilamaz ve kanda birikir,  kolesterol ve trigliserit yukselir. Bu nedenle kan yaglari yuksek kisilerde mutlaka tiroid hormon tetkikleri yapilmalidir. Kan yaglarini yukselten diger bir hastalik ise seker hastaligidir.
 
Tiroid hormonlarinin buyume ve boy uzerine etkisi:
Cocuklarin buyumesi icin tiroid hormonlarinin yeteri kadar kanda olmasi gerekir. Tiroid hormonu az salgilanan cocuklarda buyumede gerilik, boy kisaligi veya cucelik olusur.
Tiroid hormonlari istah ve vucut agirligini kontrol eder:

Tiroid hormonlarinin az olmasi gida alma olayini azaltirken fazla olmasi istahi artirarak asiri yemek yenmesine neden olur. Hipotiroidi denilen tiroid bezinin az calismasi durumunda onceki kiloya gore %15-30 oraninda  kiloda artma, hipertiroidi denilen tiroid hormonlarinin fazla salgilanmasi durumunda ise  onceki kiloya gore % 15 oraninda  kilo  kaybi soz konusudur

ANTI-TPO ve ANTI-TIROGLOBULIN

  Anti-TPO   ve anti-tiroglobulin antikorlarinin  yuksek olmasi tiroid hastaliginin otoimmun  hastalik denilen bagisiklik sistemi bozukluguna bagli olarak ortaya ciktigini  gosterir. Otoimmun hastalik vucudun kendi dokusunu (burada tiroid bezini) yabanci bir doku olarak algilayip onu yok etmeye calismasidir. Bu nedenle bagisiklik sistemimiz tiroid bezini yok etmek amaciyla anti-TPO ve  anti-tiroglobulin antikorlari uretir. Bu antikorlar tiroid bezine yapisarak hucreleri tahrip eder. Vucudun neden boyle davrandigi henuz bilinmemektedir.
Anti-TPO ve anti-Tiroglobulin antikorlari en cok Hashimoto hastaligi denen bir hastalikta yukselir. Hashimoto hastaligi tiroid bezi yetmezligi yapan bir hastaliktir.  Toplumda bu antikorlar %10 kiside  tiroid hastaligi olmadan yuksek olarak bulunabilir.

  BASIT GUATR
Salgiladigi tiroid hormonlari normal oldugu halde   buyumus tiroid bezine  basit guatr denir. Icerisinde nodul olmadan tiroid bezinin oldugu gibi buyumesine duz  veya basit guatr denir. Guatrin icinde noduller varsa bunlara bu defa noduler guatr denir. Iyot yetmezligi dunyada en sik guatr nedenidir. Iyot yetmezligi nedeniyle olusan guatr ilk yillarda duz bir buyume seklindedir; yani icinde nodul yoktur. Cocukluk ve ergenlik doneminde guatrda nodul pek bulunmaz. Ancak tedavi edilmez ve iyot eksikligi devam ederse  ileri yaslarda guatr hem buyur hem de icinde noduller olusur. Bu noduller ileride asiri hormon salgilama ozelligi kazanarak  hipertiroidi dedigimiz  kanda tiroid hormonlarinin asiri calismasina neden olabilirler.
  Iyot yetmezligine bagli guatri olan kisilerin kanlarinda T3 hormonu hafif artar, TSH hormonunda biraz artis olabilir ve T4 hormonu biraz dusuk cikar.
Bir  toplumda 6-12 yas arasi cocuklarin % 5'den fazlasinda basit guatr varsa buna endemik (yaygin) guatr denir. Endemik guatr iyot yetmezligi olan bolgelerde sik gorulur. Bu oran % 5 den az olursa sporadik (seyrek gorulen) guatr ismi verilir. Sporadik guatr ise iyot yeterli bolgelerde gorulur.
    Guatr kadinlarda  erkeklerden 4-5 kat daha fazla gorulur.  Genclik caginda da kizlarda erkeklere gore daha fazla gorulur.  Turkiye'de  guatr sikligi bolgelere gore degismek uzere % 5-56 arasinda degismektedir. Goruldugu gibi bu cok yuksek bir orandir. 
Iyot yetmezligi olan bolgelerde guatr daha fazladir. Ozellikle daglik bolgelerde toprakta iyot az oldugundan guatr daha fazla gorulur. Bilinenin aksine kara lahana yenmesiyle guatr olusumu arasinda bir iliski yoktur.
Selenyum yetmezligi de ulkemizde onemli bir problemdir. Yaptigimiz bir calismada  guatrli  kisilerde selenyum duzeyinin dusuk oldugunu saptadik.
Suda bulunan perklorat ve kadmiyum fazlaligi da guatra neden olabilmektedir. Pillerle bulasmis sularda kadmiyum yuksektir ve guatr ortaya cikar.
Demir eksikligi  olan kisilerde de guatr sikliginda artis vardir.
Ergenlik cagindaki cocuklarda  bazen  guatr olusur ve buna adolesan veya ergenlik  guatri denir. Ergenlik doneminde artan hormon ihtiyacini karsilamak icin tiroid bezi biraz buyur ve guatr olusur. Daha sonra bu guatr cogu cocukta  veya gencte kaybolur.
Yalanci guatr ise tiroid bezinin dogustan normal yerlesim yerinden biraz yukarida olmasi  ve  ozellikle ince boyunlu kadinlarda guatr varmis izlenimi vermesidir. Yapilacak ultrasonda tiroid hacminin artmadigi ve guatr olmadigi ortaya konur.
Gebelikte ve menopoz doneminde de tiroid buyuklugu artar ve guatr olusabilir.
Iyot yetmezligi fazla olan kadinlarda  gebe kalma ve cocuk dogurma sikligi  azalir. Iyot yetmezligi uremeyi engelleyebilmektedir. Bu nedenle cocugu olmayan kadinlarda iyot yetmezligi olup olmadigi arastirilmalidir. 
Guatrin  ailesel ozellik gosterdigi  bilinen bir gercektir. Bazi ailelerde guatr fazla gorulur. Yapilan calismalar guatr gelisiminde kalitimsal gecisin  iyot yetersizligi olan  bolgelerde yasayan  kadinlarda %39 oraninda,  iyodun yeterli alindigi   bolgelerde  yasayanlarda ise % 82 oraninda oldugunu ortaya koymustur.

Guatr nedenleri:
BASIT GUATR
Salgiladigi tiroid hormonlari normal oldugu halde   buyumus tiroid bezine  basit guatr denir. Icerisinde nodul olmadan tiroid bezinin oldugu gibi buyumesine duz  veya basit guatr denir. Guatrin icinde noduller varsa bunlara bu defa noduler guatr denir. Iyot yetmezligi dunyada en sik guatr nedenidir. Iyot yetmezligi nedeniyle olusan guatr ilk yillarda duz bir buyume seklindedir; yani icinde nodul yoktur. Cocukluk ve ergenlik doneminde guatrda nodul pek bulunmaz. Ancak tedavi edilmez ve iyot eksikligi devam ederse  ileri yaslarda guatr hem buyur hem de icinde noduller olusur. Bu noduller ileride asiri hormon salgilama ozelligi kazanarak  hipertiroidi dedigimiz  kanda tiroid hormonlarinin asiri calismasina neden olabilirler.
  Iyot yetmezligine bagli guatri olan kisilerin kanlarinda T3 hormonu hafif artar, TSH hormonunda biraz artis olabilir ve T4 hormonu biraz dusuk cikar.
Bir  toplumda 6-12 yas arasi cocuklarin % 5'den fazlasinda basit guatr varsa buna endemik (yaygin) guatr denir. Endemik guatr iyot yetmezligi olan bolgelerde sik gorulur. Bu oran % 5 den az olursa sporadik (seyrek gorulen) guatr ismi verilir. Sporadik guatr ise iyot yeterli bolgelerde gorulur.
    Guatr kadinlarda  erkeklerden 4-5 kat daha fazla gorulur.  Genclik caginda da kizlarda erkeklere gore daha fazla gorulur.  Turkiye'de  guatr sikligi bolgelere gore degismek uzere % 5-56 arasinda degismektedir. Goruldugu gibi bu cok yuksek bir orandir. 
Iyot yetmezligi olan bolgelerde guatr daha fazladir. Ozellikle daglik bolgelerde toprakta iyot az oldugundan guatr daha fazla gorulur. Bilinenin aksine kara lahana yenmesiyle guatr olusumu arasinda bir iliski yoktur.
Selenyum yetmezligi de ulkemizde onemli bir problemdir. Yaptigimiz bir calismada  guatrli  kisilerde selenyum duzeyinin dusuk oldugunu saptadik.
Suda bulunan perklorat ve kadmiyum fazlaligi da guatra neden olabilmektedir. Pillerle bulasmis sularda kadmiyum yuksektir ve guatr ortaya cikar.
Demir eksikligi  olan kisilerde de guatr sikliginda artis vardir.
Ergenlik cagindaki cocuklarda  bazen  guatr olusur ve buna adolesan veya ergenlik  guatri denir. Ergenlik doneminde artan hormon ihtiyacini karsilamak icin tiroid bezi biraz buyur ve guatr olusur. Daha sonra bu guatr cogu cocukta  veya gencte kaybolur.
Yalanci guatr ise tiroid bezinin dogustan normal yerlesim yerinden biraz yukarida olmasi  ve  ozellikle ince boyunlu kadinlarda guatr varmis izlenimi vermesidir. Yapilacak ultrasonda tiroid hacminin artmadigi ve guatr olmadigi ortaya konur.
Gebelikte ve menopoz doneminde de tiroid buyuklugu artar ve guatr olusabilir.
Iyot yetmezligi fazla olan kadinlarda  gebe kalma ve cocuk dogurma sikligi  azalir. Iyot yetmezligi uremeyi engelleyebilmektedir. Bu nedenle cocugu olmayan kadinlarda iyot yetmezligi olup olmadigi arastirilmalidir. 
Guatrin  ailesel ozellik gosterdigi  bilinen bir gercektir. Bazi ailelerde guatr fazla gorulur. Yapilan calismalar guatr gelisiminde kalitimsal gecisin  iyot yetersizligi olan  bolgelerde yasayan  kadinlarda %39 oraninda,  iyodun yeterli alindigi   bolgelerde  yasayanlarda ise % 82 oraninda oldugunu ortaya koymustur.



ZEHIRLI GUATR

Tiroid bezinin asiri calismasina yani asiri tiroid hormonu uretmesine tip dilinde  hipertiroidi adi verilir. ‘'Hiper'' Latince ‘'fazla'' veya ‘'yuksek'' manasina gelir. Hipertiroidi hastaligina tip dilinde  ‘'tirotoksikoz ‘' adi da verilir.  Tiroid bezinin asiri calismasina halk arasinda ‘'zehirli guatr'' veya ‘'ic guatr'' isimleri de verilmektedir. Bu isimlendirmeler maalesef yanlistir; ne zehirlenme soz konusudur ne de bir ic guatr vardir. Elleriniz titriyor, agziniz kuruyor ve cok yemek yemenize ragmen kilo veriyorsaniz yada cabuk sinirleniyor ve cevrenize bagirip cagiriyorsaniz sizde tiroid bezi fazla calisiyor olabilir. Sekil 4'de tiroid bezinin fazla calismasi sembolize edilmistir.



Tiroid bezinde asiri calismaya neden olan hastaliklar sunlardir:
1-    Graves hastaligi : TSH reseptor antikorlarinin kanda artmasi nedeniyle olusan tiroid bezi asiri calismasidir.  Bazi hastalarda gozde buyume olur. Hipertiroidinin en sik  nedenidir. Hipertiroidisi olan hastalarin % 60-90'nini Graves hastaligi olusturur. Bagisiklik sistemindeki bir bozukluktan kaynaklanir.
2-    Sicak nodullerin fazla hormon salgilamasi: Sicak nodullerin  asiri tiroid hormon yapip salgilamasi durumunda tiroid hormonlari kanda artar ve hipertiroidi hastaligi olusturur.
3-    Tiroid bezinin iltihabi hastaliklari: Tiroid bezinde itihabi hastaliklar oldugunda bezde depo edilmis halde bulunan  tiroid hormonlari kana dokuldugunden hormonlar yukselir ve  hipertiroidi belirtileri ortaya cikar.
4-    Tiroid hormon ilaclarinin fazla alinmasi: Levotiroksin ilacinin  gereginden fazla alinmasi kanda tiroid hormonlarini artirir  ve hipertiroidi yapar.
5-    Bazi ilaclarin kullanimi: Cordarone  isimli kalp ilaci ve   interlokin ilaci  kullanan bazi hastalarda tiroid bezi fazla calisarak hipertiroidi hastaligi olusturabilir.
6-    Asiri sekilde iyot almak:  Iyodun fazla alinmasi  nodulu olan hastalarda hipertiroidi yapar.
7-    Civa zehirlenmesi : Civanin fazla alinmasi   hipertiroidizm denilen tiroid bezinin asiri calismasina neden olabilir.




GRAVES HASTALIGI
Graves hastaligi bazen  gozlerde buyume yapan tiroid bezinin asiri calismasi hastaligidir. Tiroid bezi asiri calismasi hastaligi olan kisilerin % 60-90'nini yani cogunlugunu Graves hastaligi olusturur.  Dr. Robert Graves tarafindan ilk defa kesfedildigi veya tanimlandigi icin bu hastaliga   Graves hastaligi adi verilmistir.    
Graves Hastaligi Kimlerde daha sik gorulur?   
Graves hastaligi  hipertiroidinin  en sik nedenidir.  Her yasta gorulebilirse de, 20-40 yas arasinda  en fazla gorulur.
Kadinlarda  erkeklerden 5-7 kat daha  fazla gorulurken toplumda gorulme sikligi  % 1  kadardir.
Graves Hastaliginda ailesel ozellik vardir:
Graves hastasi bir kisinin ailesinin diger  fertlerinde  %15  oraninda  Graves hastaligi saptanir. Bu nedenle ailesinde Graves hastaligi olan kisiler tiroid tetkikleri yaptirmalidirlar.
Graves Hastaligi Neden Olusur?
Graves hastaligi bagisiklik sistemindeki bir bozukluk sonucu olusur. Nedeni bilinmeyen bir sekilde TSH hormonunun tiroid bezine baglandigi reseptor adi verilen proteinlere karsi antikor denilen proteinler olusur. Bu antikorlarin neden olustugu henuz bilinmemektedir. Kanda artan TSH reseptor  antikorlari ayni TSH hormonu gibi tiroid bezine yapisarak  daha fazla calismasina  ve asiri miktarda tiroid hormonu yapmasina neden olur. Sonucta artan tiroid hormonlari metabolizmamizi hizlandirarak (carpinti, terleme gibi)  Graves hastaligi ortaya cikar.
Kimler Graves hastaligi icin risk altindadir?
Graves hastaligina genetik egilim katkida bulunmaktadir. Bazi ailelerde bu nedenle Graves hastaligi daha fazla gorulur. Ailesinde Graves hastasi olan kisiler  risk altindadir ve genetik veya kalitimin  hastaligin gelismesinde en onemli etken oldugu  saptanmistir.
Stres, uzuntu, sigara icmek, fazla iyotlu tuz yemek ve bazi ilaclar bu hastaligin olusumuna neden olabilir.
Stresin Graves hastaligi sikligini artirdigi Ikinci Dunya Savasi sirasinda ve  Yugoslavya'daki ic savas sirasinda saptanmistir. Isvec'te yapilan bir arastirmada Graves'li hastalarin  bir kisminda hastalik ortaya cikmadan onceki yil icinde uzucu olaylar yasadiklari saptanmistir. Bu hastalardaki sikintili psikolojik durum (anksiyete) tedavi edildiginde hastaligin nuks oraninda azalma olmustur.
Graves hastaligi daha cok  yilin ilik mevsimlerinde ortaya cikar.  Bu mevsimsel ozelligin nedeni tam bilinmemektedir.
Sigara icenlerde goz belirtileri daha siddetli oldugu gibi, sigara icmeye devam edenlerde goz hastaligi siddeti artmaktadir.
Allerjik yapisi olanlarda veya allerjik riniti olanlarda Graves hastaligi daha cok gorulmektedir.
Iyot fazla alimi da hafif seyreden hastaligi siddetlendirmektedir.
Yeni bir dusunce ise gebelik sirasinda  bebegin hucrelerinin annenin kanina karisarak annenin tiroid bezine yerlesmesi ve bunlarin hastalik yapmasidir. Bu nedenle de kadinlarda bu hastaligin daha fazla goruldugu iddia edilmektedir.
Yapilan calismalar Graves hastaliginin % 79  oraninda   genetik olarak egilimli olmak  sebebiyle ortaya ciktigini, % 21  hastada  ise cevresel faktorler denilen uzuntu, stres, iyot alimi gibi nedenlerle ortaya ciktigini gostermistir.
Graves hastaligina egilim yaratan  nedenler Tablo- 1' de verilmistir.
Tablo-1: Graves Hastaligina Egilim Yaratan Faktorler
Genetik egilim (ailede olmasi)
Stres  ve uzucu yasam olaylari
Sigara icmek
Kadinlarda ostrojen hormonu
Dogum sonrasi donemde risk artar
Fazla miktarda iyotlu tuz yemek Graves hastaligini ortaya cikarir
Lityum  ilaci kullananlarda ortaya cikar
Hepatit hastaligi nedeniyle   Interferon  ilaci kullanan bazi hastalarda cikabilir
Allerjik  bunyesi olanlarda daha sik olusur.

Graves Hastaligi Nasil Baslar?
Hastaligin baslangici  yavastir. Genelde haftalar ve aylar icinde  yavas olarak gelisir. Ancak bazi  hastalarda hizli bir baslangic vardir. 

Graves Hastaliginda Vucutta Olusan  Belirtiler:
Graves hastaliginin sik gorulen uc  onemli ozelligi  guatr,  kanda tiroid hormonlarinda yukseklik ve goz belirtileridir. Tiroid bezinde buyume, yani guatr  siklikla vardir ve bez icerisinde nodul pek olmaz, duz bir buyume vardir. Gozdeki belirtilere tip dilinde oftalmopati adi verilir. Daha az gorulen diger iki ozellik ise bacak cildinde iltihap olmasi ve  parmaklarda comak parmak denilen parmak uclarinda bombelesme olusmasidir. Bu iki belirti cok nadir gorulur (Tablo-2).

Tablo-2: Graves Hastaliginda Vucutta Olusan Degisiklikler (Bulgular)
Guatr (tiroid bezi buyumesi) (sik)
Gozlerde buyume (Oftalmopati) (sik)
Tiroid hormonlarinin kanda yukselmesi ve TSH'nin dusmesi (Her zaman)
Bacak cildinde iltihap (nadir gorulur)
Parmaklarda comaklasma (nadir gorulur)
Graves Hastalarinda Gorulen Sikayetler:
Hastaliga bagli sikayetler kisiden kisiye degisir. Her hastada ayni sikayetler olmaz.  Sikayetler  hastaligin siddetine, hastaligin suresine, kisinin  hastaliga duyarliligina ve yasina bagli olarak degisiklikler gosterir.
Yaslilarda bazen sikayetler silik seyreder ve  baslica belirtiler yorgunluk ve kilo kaybi olabilir. Buna "maskeli hipertiroidizm" ismi verilir. Yaslilarda hipertiroidi bazen Alzheimer hastaligini taklit edebilir.  Yaslilarda  bazen hastalik anlamsiz bakislar, enerji tukenmesi ve bitkinlik ve demans  ile kendini gosterebilir.  Graves'li hastalarda bulunan sikayetler Tablo-3'de verilmistir.
Tablo-3: Hipertiroidili Hastalarda Sik Rastlanan Sikayetler
Guatr
Hareketli olma, huzursuzluk
Carpinti (hizli ve duzensiz kalp atimi olmasi
Yorgunluk
Gucsuzluk (agir esyalari kaldiramaz, merdiven cikarken zorlanir)
Ellerde titreme
Sac dokulmesi
Sinirlilik, kolay heyecanlanma ve kolay ofkelenme
Canli bakis, gozlerde buyume, goz kapaginda cekilme
Uykusuzluk, dikkat bozuklugu
Derinin sicak, nemli ve ince olmasi
Ishal
Istah artisi
Susama
Agiz kurulugu
Sik idrara cikma
Kilo kaybi (zayiflama)
Adetlerde azalma veya kesilme
Cinsel istekte azalma, sperm sayisinda azalma
Erkeklerde meme buyumesi (jinekomasti)
Kemik erimesi
Kaslarda gucsuzluk
Cabuk yorulma

Graves hastaligi olan genc hastalarda carpinti, sinirlilik, asiri heyecanlanma veya duyarlilik, uyku bozukluklari, cinsel gucte azalma, kolay yorulma, hareketlilik, ishal, asiri terleme, sicaktan hoslanmama, sogugu tercih etme, ufak bir yuruyusle hemen yorulma ve nefes darligi, kilo kaybi, istah artisi, susama, agiz kurumasi,  adetlerde azalma, uyku bozuklugu ve  bazi psikolojik bozukluklar olabilir.
Istah  artisina ragmen kilo kaybi  bu hastaligin en onemli belirtilerinden birisidir. Bu hastalik metabolizmayi hizlandirdigindan asiri yemek yenmesine ragmen kilo kaybi olur. Cok nadiren kilo artisi da olabilir.
Carpinti veya kalp atim sayisinda ve nabiz sayisinda artis  her 100 hastadan 96'sinda gorulur.   Istirahatte iken nabiz hizi dakikada  89'tan fazladir.
Sac killari incedir. Yaygin veya hafif sac dokulmesi gorulebilir.

''99 SAYFADA TIROID HASTALIKLARI'' Prof Dr Metin Ozata tarafindan yazildi ve IS BANKASI KULTUR YAYINLARI TARAFINDAN BASILDI.  2008 Eylul ,7 YTL

Kitapta:

Tiroit bezi ve hormonlar

Guatr,

Noduler guatr

Hashimoto tiroiditi

Hipotirodi

Hipertirodi

Graves Hastaligi

Tiroit kanserleri

Beslenme ve tiroit iliskisi

Radyoakatif iyot tedavisi

Tiroit ameliyatlari

hakkinda detayli bilgiler mevcuttur

 METABOLIZMA DIYETI

Prof. Dr. Metin Ozata'nin yeni kitabi  NATUREL ZAYIFLAMA-METABOLIZMA DIYETI, Hayy kitap yayinlarindan cikti 2010 mayis

Metabolizma  diyeti zayiflamanin ve saglikli kalmanin bilimsel yoludur. Bu diyet, dusuk glisemik indeksli gidalari yeme esasina dayanan ve bilimsel calismalarla faydali oldugu kanitlanmis bir yontemdir. Bir diyetin faydali ve basarili olmasi onun devam ettirebilir olmasina baglidir. Mucize diyetler veya sok diyetlerin basarili olamamasinin baslica nedeni devam ettirilememesidir. Metabolizma  diyeti ise omur boyu devam ettirilebilen bir beslenme seklidir. Metabolizma  diyetiyle beslenmek size kilo verdirdigi gibi, seker hastaligi, hipertansiyon, kalp hastaligi, kanser, makula dejenerasyonu ve felcten korur. Ulkemizin onde gelen endokrinoloji ve metabolizma uzmanlarindan Prof. Dr. Metin Ozata tarafindan hazirlanan bu kitapta  nasil kolay zayiflanabilecegi anlatilmaktadir. Eger sizde kilo fazlaligi, seker hastaligi, reaktif hipoglisemi, polikistik over sendromu, hipertansiyon, kan yaglarinda yukseklik veya kalp hastaliginiz varsa METABOLIZMA diyeti sizin de uygulamaniz gereken saglikli bir beslenme yontemidir